- servitium
- servĭtĭum, ii, n. [servus].I.In abstr., the condition of a slave or servant, slavery, servitude (not so in Cic., who has servitus).A.Lit.: hoc tibi pro servitio debeo, as your servant, * Ter. And. 4, 1, 52:B.
cum secum ipse reputaret, quam gravis casus in servitium ex regno foret,
Sall. J. 62, 9: neque desistam abstrahere a servitio civitatem nostram, Brut. ap. Cic. Ep. ad Brut. 1, 16, 9:militibus nostris Jugurthae servitium minari,
Sall. J. 94, 4:genus servitii insolitum,
id. H. 2, 81 Dietsch:servitii pretium,
id. ib. 3, 61, 20; 3, 61, 1;4, 61, 11: ductus ab creditore in servitium,
Liv. 2, 23, 6:justum pati servitium (just before: regia servitus),
id. 41, 6, 9:cum domus Assaraci Phthiam Servitio premet,
Verg. A. 1, 285:aliquem servitio levare,
to free from slavery, Hor. S. 2, 5, 99:servitio exire,
Verg. E. 1, 41:servitium subire,
Ov. Tr. 4, 6, 8.—Transf., in gen., servitude or subjection of any kind:II.animi imperio, corporis servitio magis utimur,
Sall. C. 1, 2:illi etiam tauros primi docuisse feruntur Servitium,
Tib. 2, 1, 41; 2, 4, 1; Ov. A. A. 3, 488; cf. Verg. G. 3, 168; Col. 8, 8, 4:qui servitium (amoris) ferre fatentur,
Ov. Am. 1, 2, 18:tanto infensius servitium,
Tac. A. 1, 81 fin. —In concr., a body of servants, the class of slaves (collect.; class. in sing. and plur.).(α).Sing.:(β).ita nunc servitium'st,
such are servants nowadays, Plaut. Curc. 2, 3, 21:Lycurgus agros locupletium plebi, ut servitio, colendos dedit,
Cic. Rep. 3, 9, 16:ut a servitio caveremus (cf. just before: examina tanta servorum immissa in populum Romanum),
id. Har. Resp. 12, 25:nulline motus in Siciliā servorum Verre praetore... facti esse dicuntur?... coeptum esse in Siciliā moveri aliquot locis servitium suspicor,
id. Verr. 2, 5, 4, § 9:ex omni faece urbis ac servitio,
id. Pis. 4, 9:calonum servitiique tertia (pars),
Vell. 2, 82, 3; cf.:servitii decem milia offerebat,
Tac. A. 12, 17:qui (gladiatores) e servitio Blaesi erant,
id. ib. 1, 23 et saep.—Plur.:B.servitia ad caedem et inflammandam urbem incitavit,
Cic. Cael. 32, 78:vincula soluta sunt et servitia incitata,
id. Leg. 3, 11, 25:opera facessant, servitia sileant,
id. Fl. 38, 97; Sall. C. 24, 4; 46, 3; 50, 1; 56, 5; id. J. 66, 1; Liv. 2, 10; 6, 12; 28, 11; Col. 11, 1, 3 et al.—Transf., of drones among bees:2.sunt autem fuci... quasi servitia verarum apium,
Plin. 11, 11, 11, § 27.—= servi, servants as individuals:servitia regum superborum,
Liv. 2, 10, 8:inopia servitiorum,
id. 28, 11, 9:dilapsis etiam infimis servitiorum,
Tac. H. 3, 84.
Lewis & Short Latin Dictionary, 1879. - Revised, Enlarged, and in Great Part Rewritten. Charlton T. Lewis, Ph.D. and Charles Short. 2011.